Angst maakt ons werkelijk blind

Wereldwijd hebben 285 miljoen mensen een visuele beperking; 246 miljoen mensen zijn slechtziend, 39 miljoen blind. In Nederland zijn naar schatting 222.000 mensen slechtziend en ca 76 duizend mensen blind. Blindheid heeft verschillende oorzaken;
sommige mensen zijn al blind bij de geboorte, terwijl bij anderen het gezichtsveld
langzaam achteruit gaat.
In de Middeleeuwen werden visueel beperkten beschouwd als verschoppelingen en zelfs tot in de achttiende eeuw op kermissen belachelijk gemaakt. Pas begin negentiende eeuw ontstonden de eerste onderwijsinstellingen voor blinden. De echte mijlpaal in de maatschappelijke integratie voor blinden is de uitvinding van het brailleschrift door Louis Braille (1809-1852). Het duurde tot de jaren dertig van de twintigste eeuw voordat zij aangepast onderwijs kregen.
Homerus was blind, Galilei en Bach werden het en Oedipus ontnam zichzelf van het zicht. Bij Tom van der Spek nam het zicht af totdat hij nog 8 % zag. Omdat Tom iemand is die ondanks alles wel kansen blijft zien, begon bij in 2020 met het uitdenken van manieren waarop zienden werkelijk kunnen ervaren wat het is om te leven in het duister, andere referenties aan te leren en elkaar blindelings te vertrouwen. Want als er iets werkelijk blind maakt is het angst. In
teamverband is het dan ook mogelijk om die angst te overwinnen en zo het groepsgevoel te versterken. Hoe Tom dat doet lees je op de volgende pagina. Maar eerst nog iets over de 2 belangrijkste attributen voor wie op de tast door het leven gaat.

Geleidestok
Een niet ziende heeft de beschikking over essentiële hulpmiddelen, de blindenstok en de geleidehond. De blindenstok werd rond 1930 in Frankrijk ontwikkeld na een ingezonden brief van een lezeres die zich ergerde aan de talloze blinde mannen die in Parijs door de straten
zwalkten. Dit was het gevolg van Duitse gasbommen. Het voorstel deze oud soldaten in het verkeer voorrang te verlenen en te voorzien van een herkenbare stok werd opgepakt. Niet veel later werden er 5.000 van zulke stokken uitgegeven.

Geleidehond
Op basis van onderzoek naar de gehoorzaamheid van honden wordt verondersteld dat Border Collies het intelligentste ras is, gevolgd door Poedels en Duitse herders. “De gemiddelde hond heeft een taalkundige ontwikkeling van een tweejarige. Dat wil zeggen dat ze zo’n 165 woorden,
gebaren en signalen kunnen begrijpen. De top-20 % van de honden kunnen tot 250 woorden en gebaren leren en begrijpen. Dat is hetzelfde niveau als een kleuter van 2,5.” Hierdoor kunnen commando’s worden gebruikt om de hond bepaalde zaken aan te laten geven, zoals zoek de zebra, de brievenbus, een deur, een zitplaats. Het IQ ligt op het niveau van een 2 of 3 jarige, maar de emotionele intelligentie ligt soms flink hoger. Een geleidehond zal zodoende een commando weigeren als dit gevaar oplevert voor hem en zijn baas. Als een pad ontoegankelijk is, zal de hond een alternatief kiezen en zo snel mogelijk de originele route weer oppakken. Coren analyseerde studies over de intelligentie van honden en ontdekte ook dat honden tot 4 of 5 kunnen tellen en eenvoudige fouten in rekensommen kunnen opmerken.

Kijktip: dit is wat iemand die slechtziend is in de spiegel ziet.